Câu hỏi “Máy phay đứng là gì?” được nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về các loại máy công cụ trong ngành cơ khí. Máy phay đứng là một thiết bị gia công quan trọng, có mặt trong hầu hết các xưởng và nhà máy chế tạo. Để trả lời câu hỏi “máy phay đứng là gì”, bài viết này Thiết bị dụng cụ kỹ thuật Hitami sẽ phân tích chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, ưu nhược điểm của máy phay đứng.
Máy phay đứng là gì?
Vậy máy phay đứng là gì? Máy phay đứng là một máy công cụ dùng để gia công cắt gọt kim loại, có trục chính gắn dao phay định vị thẳng đứng, vuông góc với bàn máy. Đầu trục có thể di chuyển lên xuống và qua lại để gia công các bề mặt khác nhau của phôi. Máy phay đứng tương thích với nhiều loại dao phay như dao ngón, dao mặt đầu, dao đĩa,… cho phép thực hiện đa dạng các thao tác phay như tạo mặt phẳng, gia công rãnh, khe, lỗ, khắc với độ chính xác cao. Với định nghĩa trên, có thể trả lời câu hỏi “Máy phay đứng là gì?”.
Cấu tạo chi tiết của máy phay đứng
Để hiểu rõ hơn “Máy phay đứng là gì”, ta cần tìm hiểu cấu tạo của nó. Máy phay đứng bao gồm nhiều cụm chi tiết, bộ phận chính là:
- Đế máy: Là phần nền, đỡ toàn bộ trọng lượng máy, chứa hệ thống làm mát, bôi trơn và các chi tiết máy.
- Cột máy: Gắn đứng trên đế, đỡ đầu gối và thanh dẫn hướng.
- Bàn di động: Nằm trước cột máy, làm bệ đỡ cho bàn máy.
- Đầu gối: Nằm dưới bàn di động, điều chỉnh độ cao của bàn máy.
- Bàn máy: Là nơi gá đặt phôi, có thể di chuyển đa hướng.
- Ram: Gắn trên cột máy, xoay được để tạo góc nghiêng.
- Đầu công cụ: Gá lắp và giữ dao phay.
- Trục chính: Truyền chuyển động quay cho dao từ động cơ, là bộ phận quan trọng nhất.
Với cấu tạo trên, máy phay đứng có thể thực hiện nhiều thao tác gia công khác nhau, giúp trả lời câu hỏi “Máy phay đứng dùng để làm gì?”.
Hướng dẫn vận hành máy phay đứng cơ bản
Để vận hành máy phay đứng an toàn, người sử dụng cần nắm rõ các phím chức năng chính:
- Nút Start/Stop để khởi động và tắt máy.
- Phanh trục chính hãm dừng trục quay để thao tác thay dao an toàn.
- Bánh xe di chuyển ngang để dịch bàn máy tới lui.
- Núm điều chỉnh tốc độ trục chính ở hai dải cao thấp.
- Công tắc đảo chiều quay trục chính.
- Nút nguồn cấp liệu (nếu có) để nạp phôi tự động.
Nắm rõ các phím trên giúp người vận hành tận dụng hết khả năng của máy phay đứng để gia công phôi một cách hiệu quả và an toàn.
Ưu điểm và nhược điểm của máy phay đứng
Trả lời câu hỏi “Máy phay đứng là gì?” còn bao gồm cả việc phân tích ưu và nhược điểm của nó.
Ưu điểm
Một số ưu điểm của máy phay đứng:
- Chi phí thấp hơn máy phay ngang.
- Gọn nhẹ, vận hành đơn giản, dễ sử dụng.
- Gia công tốt các chi tiết nhỏ, phức tạp.
- Đa dụng trên nhiều loại vật liệu.
- Cắt được phôi đa hướng.
- Tiết kiệm điện và chi phí vận hành.
Nhược điểm
Một số nhược điểm của máy phay đứng:
- Năng suất kém hơn máy phay ngang.
- Khó gia công rãnh cắt sâu.
- Không hiệu quả khi sản xuất hàng loạt.
Phân tích trên cung cấp cái nhìn tổng quát để trả lời câu hỏi “máy phay đứng là gì” xét về ưu nhược điểm.
So sánh máy phay đứng và máy phay ngang
Để hiểu sâu hơn “máy phay đứng là gì”, ta cần so sánh nó với máy phay ngang:
- Hướng trục chính: Máy phay đứng trục vuông góc bàn máy, máy phay ngang trục song song.
- Dạng dao: Máy phay đứng dùng dao dài, mảnh, máy phay ngang dao ngắn, dày, gia công phôi lớn hơn.
- Khả năng gia công: Máy phay đứng tốt với chi tiết nhỏ, chính xác nhưng khó cắt sâu. Máy phay ngang dễ cắt sâu, rộng hơn.
- Chi phí: Máy phay đứng rẻ hơn, hợp với xưởng nhỏ. Máy phay ngang đắt hơn nhiều, hợp với sản xuất lớn.
So sánh này giúp làm rõ đặc điểm, thế mạnh của máy phay đứng so với máy phay ngang.
>> Xem thêm: Máy phay là gì? Cấu tạo, chức năng và phân loại chi tiết
Nên mua máy phay đứng hay máy phay ngang?
Việc trả lời câu hỏi “máy phay đứng là gì để làm gì” sẽ quyết định nên chọn mua máy phay đứng hay ngang:
- Nếu chỉ cần gia công chi tiết nhỏ, chính xác với số lượng ít, chi phí vừa phải thì máy phay đứng hợp lý.
- Nếu cần năng suất cao, cắt sâu phôi lớn, phức tạp và sẵn sàng đầu tư lớn thì chọn máy phay ngang.
- Các xưởng cơ khí nhỏ với ngân sách hạn chế thì máy phay đứng là đủ.
- Doanh nghiệp lớn nên mạnh tay đầu tư máy phay ngang để tăng năng suất.
Những lưu ý khi sử dụng máy phay đứng an toàn
Một số lưu ý khi sử dụng máy phay đứng:
- Luôn mang đủ đồ bảo hộ lao động như găng tay, kính, nón, giầy.
- Kiểm tra kỹ gá lắp dao và phôi trước khi vận hành.
- Chỉnh tốc độ trục chính và cấp phôi phù hợp với vật liệu.
- Không cho tay vào vùng gia công khi máy chạy.
- Vệ sinh máy và nơi làm việc sau khi xong việc.
- Bảo dưỡng máy định kỳ theo hướng dẫn nhà sản xuất.
- Không để người thiếu chuyên môn vận hành máy.
>> Xem thêm: Máy phay CNC là gì? Cấu tạo và chức năng chi tiết
Có thể thấy, trả lời câu hỏi “máy phay đứng là gì” bao gồm nhiều nội dung từ cấu tạo, chức năng, cách vận hành đến lưu ý an toàn. Với những kiến thức trên, Thiết bị dụng cụ kỹ thuật Hitami hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về máy phay đứng để lựa chọn và dùng nó một cách hiệu quả nhất cho nhu cầu gia công của mình.
